چه دانشگاههایی در ترکیه بدون کنکور پذیرش دارند؟ شرایط و هزینههای تحصیل در این دانشگاهها چگونه است؟
برای خیلی از دانشجویان خارجی (مثلاً ایرانیها) تحصیل در ترکیه بدون کنکور ممکن است؛ فقط باید خوب بدانید کجا و تحت چه شرایطی.
- کلاً چه نوع دانشگاههایی بدون کنکور میگیرند؟
الف) دانشگاههای خصوصی (وقفی – Vakıf Üniversitesi)
تقریباً ۹۰٪ دانشگاههای خصوصی ترکیه برای دانشجوی خارجی نه کنکور ایران میخواهند، نه YKS ترکیه؛ معمولاً با دیپلم دبیرستان و کارنامه ثبتنام میکنند و نهایتاً یک مصاحبه یا آزمون زبان ساده دارند.
نمونه دانشگاههای خصوصی که معمولاً بدون آزمون، با دیپلم پذیرش میدهند (شرایط هر سال ممکن است کمی عوض شود):
- Bahçeşehir University (استانبول)
- İstanbul Aydın University
- İstanbul Medipol University
- Üsküdar University
- İstanbul Bilgi University
- Altınbaş, Istinye, Okan, Beykoz, İstanbul Ticaret و دهها دانشگاه خصوصی دیگر
برای این دانشگاهها معمولاً کنکور YÖS لازم نیست؛ بیشتر روی نمرات دیپلم، زبان و برخی مدارک اضافی تمرکز میکنند.
ب) بعضی دانشگاههای دولتی بدون YÖS
در دانشگاههای دولتی، اصل کار برای خارجیها امتحان YÖS یا نمره SAT است؛ اما طبق دستورالعملهای جدید، بخشی از دانشگاههای دولتی هر سال سهمیهای را فقط بر اساس:
- معدل و کارنامهی دبیرستان
- و گاهی فقط دیپلم + زبان
میپذیرند و YÖS را «اختیاری» یا فقط برای بعضی رشتهها میخواهند.
لیست دقیق این دانشگاهها هر سال عوض میشود (مثلاً بعضی دانشگاههای آناتولی شرقی، دانشگاههای تازهتأسیس، یا بعضی برنامههای خاص). بهترین کار این است که هر سال دفترچهی پذیرش بینالملل همان دانشگاه را چک کنید یا از مشاور تحصیل در ترکیه کمک بگیرید.
نکته مهم:
- برای شهروندان ترک تقریباً همیشه کنکور YKS لازمه.
- برای دانشجوی خارجی مثل ایرانیها، معمولاً کنکور ایران و YKS ترکیه لازم نیست؛ مهم دیپلم، کارنامه و زبان است.
شرایط کلی پذیرش بدون کنکور دانشگاه های ترکیه برای خارجیها
شرایط دقیق بین دانشگاهها فرق میکند، ولی معمولاً این مدارک لازم است:
- دیپلم دبیرستان (۱۲ ساله) + ترجمه رسمی به ترکی یا انگلیسی
- ریز نمرات دبیرستان (ترجمه رسمی)
- پاسپورت
- فرم درخواست آنلاین دانشگاه
- عکس پرسنلی
- در بعضی دانشگاهها:
- نامه انگیزه (Motivation Letter)
- توصیهنامه
- برای رشتههای هنری: پورتفولیو / نمونه کار
- معادلسازی دیپلم (Denklik) که بعد از ورود میگیرید، ولی بعضی دانشگاهها در ثبتنام نهایی آن را میخواهند.
شرط سنی دانشگاه های ترکیه
- در دانشگاههای خصوصی معمولاً محدودیت سنی جدی وجود ندارد؛ حتی اگر چند سال از دیپلم گذشته باشد هم میتوانید ثبتنام کنید.
- بعضی دانشگاههای دولتی برای پزشکی و دندان و… بازه سنی ۱۸ تا حدود ۲۳ سال را ترجیح میدهند.
زبان تحصیل در دانشگاه های ترکیه
- برای برنامههای ترکی باید مدرک زبان ترکی مثل TÖMER یا Yunus Emre سطح C1 بیاورید، یا یک سال دورهی زبان بگذرانید.
- برای برنامههای انگلیسی معمولاً یکی از اینها:
- TOEFL / IELTS
- یا آزمون زبان داخلی خود دانشگاه
- یا اگر مدرسهتان کاملاً انگلیسی بوده، بعضی دانشگاهها با نامه زبان مدرسه هم قبول میکنند.
رشتههای حساس (پزشکی، دندان، داروسازی، پیراپزشکی)
- در ایران بدون کنکور تقریباً غیرممکن است؛
- اما در ترکیه، در دانشگاههای خصوصی میتوانید این رشتهها را بدون کنکور بگیرید؛ البته با شرط معدل خوب و شهریه بالاتر.
هزینههای تحصیل در دانشگاههای بدون کنکور
3. شهریهی دانشگاههای ترکیه
الف) دانشگاههای دولتی (برای دانشجوی خارجی)
- طبق آمار بهروز، شهریهی دانشگاههای دولتی برای دانشجویان بینالمللی معمولاً حدود ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار در سال است (در بعضی رشتههای خاص بیشتر میشود).
- برای دلار/یورو به لیر با توجه به نرخ روز تبدیل میشود، و هر سال ممکن است بالا برود.
ب) دانشگاههای خصوصی
بازهی شهریه در دانشگاههای خصوصی خیلی گسترده است:
- بسیاری از رشتههای لیسانس معمولی (مدیریت، مهندسی، علوم انسانی، رسانه…):
- حدوداً ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ دلار در سال
- رشتههای پزشکی و دندان و داروسازی در دانشگاههای متوسط:
- حدوداً ۱۸۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ دلار در سال
- در دانشگاههای خیلی معروف (مثلاً Koç برای پزشکی، Sabancı برای بعضی رشتهها) شهریه حتی میتواند تا ۳۰۰۰۰–۵۹۰۰۰ دلار هم برسد.
چند مثال واقعی از شهریهها:
- Üsküdar University (استانبول) – ۲۰۲۵–۲۰۲۶:
- رشتههای ارتباطات و بعضی لیسانسها: حدود ۳۶۰۰–۴۴۰۰ دلار در سال
- پزشکی (ترکی): ۱۸٬۰۰۰ دلار / سال
- پزشکی (انگلیسی): ۲۴٬۰۰۰ دلار / سال
- İstanbul Ticaret University:
- لیسانسهای ترکی: حدود ۶٬۰۰۰ دلار در سال
- دانشگاههای خصوصی ارزانتر (لیست «ارزانترین دانشگاههای خصوصی ترکیه»):
- بعضی دانشگاهها برای خارجیها حدود ۱۵۰۰–۳۰۰۰ دلار در سال شهریه میگیرند.
معمولاً دانشگاههای خصوصی برای تأیید جای شما یک ودیعهی حدود ۱۰۰۰ دلار میگیرند که غیرقابلاسترداد است و از شهریهی سال اول کم میشود.
3. هزینه زندگی دانشجویی در ترکیه
بسته به شهر (استانبول گرانتر، شهرهای دانشجویی مثل اسکیشهیر، قونیه، سامسون ارزانتر)، به طور متوسط:
- ۴۰۰ تا ۶۵۰ یورو در ماه برای:
- خوابگاه یا خانه مشترک
- خورد و خوراک
- حملونقل
- موبایل و اینترنت
- هزینههای شخصی ساده
اگر در استانبول در مرکز شهر و خانه تکنفره زندگی کنید، طبیعتاً هزینه بالاتر میرود.
مزایا و معایب تحصیل بدون کنکور در ترکیه
مزایا
- نیاز نداشتن به کنکور ایران یا YKS ترکیه
- امکان ورود به رشتههای پرطرفدار مثل پزشکی و دندان در دانشگاههای خصوصی
- شرایط سنی انعطافپذیرتر، مخصوصاً در دانشگاههای خصوصی
- فرصت زندگی و کارآموزی در کشوری که برای ایرانیها هم از نظر فرهنگی و هم جغرافیایی نزدیک است
معایب / نکات مهم
- دانشگاههای خصوصی با پذیرش آسانتر، معمولاً شهریههای بالاتری دارند.
- کیفیت و اعتبار دانشگاهها متفاوت است؛ باید حتماً:
- اعتبار YÖK (شورای آموزش عالی ترکیه)
- و در ایران: وضعیت معادلسازی مدرک در وزارت علوم/بهداشت را بررسی کنید.
- قوانین پذیرش و شهریه هر سال عوض میشود؛ حتماً آخرین اطلاعات خود دانشگاه را ببینید.
- اگر بخواهید از الان اقدام کنید، مسیر منطقی این است:
- انتخاب رشته و بودجه:
- مثلاً بگویید: «من مهندسی کامپیوتر میخواهم، بودجهام حداکثر سالی ۵۰۰۰ دلار است.»
- انتخاب شهر:
- استانبول (گرانتر ولی پر از فرصت)، آنکارا، ازمیر، یا شهرهای دانشجویی ارزانتر.
- لیستسازی ۳–۵ دانشگاه مناسب (خصوصی یا دولتی با پذیرش بدون YÖS) و چککردن:
- شرایط زبان
- شهریه
- ددلاین اپلای و میزان اسکالرشیپ
- آمادهکردن مدارک و ترجمه رسمی (دیپلم، ریزنمرات، پاسپورت، عکس و…) و آپلود در سیستم دانشگاه.
- درخواست بورسیه و تخفیف
- خیلی از دانشگاههای خصوصی تخفیف ۲۵٪، ۵۰٪ یا حتی بیشتر روی شهریه میدهند (بر اساس معدل، کشور مبدأ، ثبتنام زودهنگام و…).
برای ثبت نام در دانشگاه های معتبر استانبول میتوانید از طریق مشاوران وکیل استانبول خدمات دریافت نمایید.
