قانون جدید اشتغال ترکتباران (ترک سویلو) در ترکیه ۲۰۲۵
مقدمه
در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، در روزنامه رسمی ترکیه، اصلاحیه جدیدی بر آییننامه اجرای قانون ۲۵۲۷ ترکیه منتشر شد که ساختار حقوقی اشتغال برای افراد ترکتبار (ترک سویلو) را دگرگون کرد.
این اصلاحیه که بهعنوان قانون جدید اشتغال ترکتباران در ترکیه شناخته میشود، هم فرصتهای تازهای برای جوامع ترکتبار ایجاد کرده و هم محدودیتهایی بههمراه آورده است.
هدف این مقاله، بررسی جزئیات این تغییرات، شرایط جدید مجوز کار ترکتباران در ترکیه و تأثیر آن بر ایرانیان ترکتبار است.
پیشینه قانونی: قانون ۲۵۲۷ ترکیه و وضعیت پیش از اصلاحیه
قانون شمارهی ۲۵۲۷ که در سال ۱۹۸۱ تصویب شد، با هدف فراهم کردن امکان انجام آزادانهی حرفه و هنر برای اتباع ترکتبار خارجی (ترک سویلو) در ترکیه تنظیم شده بود.
این قانون اجازه میداد ترکتباران خارجی در مؤسسات دولتی و خصوصی ترکیه مشغول به کار شوند، بهجز مشاغل نظامی و امنیتی.
تا پیش از اصلاحیهی ۲۰۲۵، قانون کار ترکتباران در ترکیه اجازه میداد افراد با رعایت شرایطی مانند معادلسازی مدارک تحصیلی، عضویت در سازمانهای حرفهای، و داشتن اقامت معتبر، اجازهی کار دریافت کنند.
اما یکی از مشکلات اصلی، ابهام در تعریف ترکتبار بودن (Turksoylu) بود؛ مشخص نبود کدام جوامع مشمول این قانون هستند.
تغییرات کلیدی در اصلاحیه ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵
اصلاحیهی جدید آییننامه اجرای قانون ترکتباران در ترکیه شامل بندهای مهمی است که هر متقاضی ترکتبار (ترک سویلو) باید با آنها آشنا باشد:
۱. تشخیص ترکتبار بودن با تصمیم رئیسجمهور
در مادهی جدید ۲/A تصریح شده است که تشخیص ترکتبار بودن یا جامعه ترک سویلو با تصمیم مستقیم رئیسجمهور انجام میشود.
بنابراین، دیگر نهادهای پایینتر نمیتوانند مستقلاً درباره ترکتبار بودن تصمیم بگیرند و این موضوع به سطح عالی کشور منتقل شده است.
۲. شرایط سختتر برای صدور مجوز کار ترکتباران
مادهی ۳ آییننامه کاملاً بازنویسی شده و اکنون ۱۰ شرط همزمان برای اجازه کار ترکتباران خارجی در ترکیه تعیین شده است.
برخی از شروط جدید عبارتاند از:
تعلق داشتن به جامعه ترکتبار تعیینشده توسط رئیسجمهور (شرط جدید شماره ۸)
ناتوانی در انجام حرفه در کشور مبدأ و مهاجرت به ترکیه برای ادامهی آن (شرط شماره ۹)
تفاوت فرهنگی یا قومی با اکثریت کشور تابعیت (شرط شماره ۱۰)
همچنان شروطی مانند داشتن اقامت معتبر، تأیید صلاحیت شغلی و عضویت در نهادهای حرفهای الزامی است.
در ضمن، در ماده ۲۰ آییننامه، عبارت «بهوسیله شورای وزیران» با «بهوسیله رئیسجمهور» جایگزین شده است.
فرصتهای تازه برای ترکتباران ایران (Türk soylu)
با وجود سختی شروط جدید، اصلاحیه ۲۰۲۵ میتواند برای ترکتباران ایران (ترک سویلوهای ایرانی) فرصتهای قانونی و شغلی جدیدی فراهم کند.
برخی مزایا عبارتاند از:
کسانی که در ایران به دلیل شرایط سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی محدود شدهاند، میتوانند با استفاده از قانون ۲۵۲۷ ترکیه در ترکیه حرفه خود را ادامه دهند.
اگر جامعهی ترکتبار آنها در تصمیم رئیسجمهور گنجانده شود، از امتیازات قانونی اشتغال ترکتباران در ترکیه بهرهمند خواهند شد.
روندهای اداری مانند معادلسازی مدارک و عضویت در نهادهای حرفهای ترکیه شفافتر و رسمیتر شدهاند.
این اصلاحیه میتواند برای متخصصان، هنرمندان، اساتید و صاحبان کسبوکارهای کوچک ترکتبار ایرانی، راهی برای مهاجرت کاری به ترکیه باشد.
چالشها و محدودیتها در قانون جدید
در کنار مزایا، چالشهایی نیز وجود دارد که باید پیش از اقدام بررسی شوند:
ابهام در شناسایی جوامع ترک سویلو: ممکن است برخی جوامع که قبلاً تحت پوشش بودند، در تصمیم جدید حذف شوند.
اثبات ترکتبار بودن: اکنون اثبات ترک سویلو بودن نیازمند اسناد خانوادگی، تبارنامه و مدارک رسمی است.
محدودیتهای شغلی: همچنان اشتغال در نیروهای نظامی و امنیتی برای ترکتباران خارجی ممنوع است.
پیچیدگی در فرآیند مجوز کار: فرایند درخواست مجوز کار ترکتباران در ترکیه ممکن است طولانی و همراه با بررسیهای امنیتی باشد.
تأثیر تصمیمات سیاسی: تشخیص جوامع ترکتبار میتواند بر اساس سیاستهای روز تغییر کند.
راهنمای گامبهگام برای متقاضیان ترکتبار ایرانی
اگر ترک سویلو هستی و میخواهی از قانون اشتغال ترکتباران در ترکیه استفاده کنی، مراحل زیر را دنبال کن:
بررسی کن آیا جامعهی ترکتبارت در فهرست تصویبشده رئیسجمهور قرار دارد یا نه.
مدارک تبارنامهای، اسناد خانوادگی و گواهیهای رسمی مرتبط با ترکتبار بودن را جمعآوری کن.
مدارک تحصیلی و مهارتی خود را برای معادلسازی در ترکیه آماده کن.
اقامت معتبر بگیر و سپس برای مجوز کار ترکتباران اقدام کن.
با مشاوران حقوقی متخصص در قانون ۲۵۲۷ ترکیه مشورت کن تا پروندهات کامل باشد.
نتیجهگیری
اصلاحیه آییننامه اجرای قانون ۲۵۲۷ ترکیه در سال ۲۰۲۵ نقطهی عطفی در سیاست اشتغال ترکتباران (ترک سویلوها) محسوب میشود.
این اصلاحیه ضمن شفافسازی مسیر قانونی، فرصتهای قابلتوجهی برای ترکتباران ایران فراهم کرده است؛ هرچند با چالشهای اجرایی و اداری همراه است.
با آگاهی، مدارک کامل و پیگیری قانونی، میتوان از قانون جدید اشتغال ترکتباران در ترکیه بهعنوان پلی برای ورود به بازار کار این کشور استفاده کرد.
